De Commissie m.e.r. constateert dat de toelichting op de amvb’s zeer weinig aandacht besteedt aan de kansen die het instrument milieueffectrapportage (m.e.r.) biedt om de doelstellingen van de Omgevingswet te bereiken. Dit valt op omdat het instrument m.e.r. juist gericht is op een integrale beoordeling van effecten op de omgeving (zowel natuur, landschap, klimaatverandering, gezondheid als klassieke milieuaspecten komen aan de orde).

Nu de Omgevingswet (en uitvoeringsregelgeving) veel vrijheid laat aan het bevoegd gezag, is het risico op onbedoelde effecten ook groter. Dit geldt met name voor die terreinen waar brede afwijkingsmogelijkheden (soms ook van bestaande milieunormen) worden gecreëerd. Het instrument m.e.r. kan juist in die gevallen een rol vervullen om de effecten van afwijkingen in beeld te brengen en keuzes zorgvuldig te onderbouwen. Ook leent het instrument m.e.r. zich er bij uitstek voor om de ambities van de Omgevingswet, zoals het verbeteren van de leefomgevingskwaliteit, in de besluitvorming te laten doorwerken. M.e.r. kan bijvoorbeeld worden ingezet om alternatieven gericht op gezondheidswinst integraal te vergelijken, en zo gezondheidskundige advies- en streefwaarden als prikkel voor het behalen van gezondheidswinst mee te wegen in de besluitvorming. Ook kan m.e.r. hulpmiddel zijn in het vaststellen van omgevingswaarden en instructieregels.

De Commissie stelt vast dat zo min mogelijk verplichtend is voorgeschreven hoe de doelen van de Omgevingswet moeten worden bereikt. Echter, de tekst en de toelichting van de uitvoerings- regelgeving kunnen wel stimuleren om die doelen te bereiken zodat voorkomen wordt dat besluitvorming zich beperkt tot het minimaal vereiste wettelijke (Europese) kader. Het is een uitgelezen kans om m.e.r. als ijkpunt in te zetten voor de doelstelling om een veilige en gezonde fysieke leefomgeving en een goede omgevingskwaliteit te bereiken en in stand te houden (artikel 1.3 Omgevingswet).