TOETS041328ganHETEindEvandEganOmbouwendnederlandtebeschermentegenontbrekendekennisoverrugstreeppaddenenvleermuizenisin2006degegevensautoriteitnatuur(gan)opgerichtvanuithettoenmaligeministerievanLnv.doorallegegevensoverbeschermdesoortenendelocatieswaardiezichbevinden,teverzamelenentoegankelijktemakenindenationaledatabaseFloraenFauna(ndFF),kaniedereenvoorafinzienofhetbeoogdeplangebiedwellichtzwaarbeschermdesoortenherbergt.Beheerenonderhoudvandegankostenbijna2,5miljoeneuroperjaarenhetzieternaaruitdatdezegeldstroombinnenkortwordtgestaakt.demarkt(ontwikkelaars,gemeentes,waterschappen,etc)toontonvoldoendeanimoomdeganovereindtehoudendoortegenbetalingnatuurgegevensaftenemenenheteindevandeganlijktdaaromnabij.isdaterg?neehoor,deganisaltijdoverbodiggeweestenleedvanafhetallereerstbeginaanernstigedenkfoutenwaardoorheteindevandezeautoriteitonvermijdelijkwasenis.deoverbodigheidendenk-foutenwordeninditartikeluiteengezet.Ericvanderaade GAN is geheel afhankelijk van gegevens die door derdenworden aangeleverd: professionele of amateur-natuur-onderzoekers. Daar is niks mis mee, maar beide groepenonderzoeken vooral bestaande natuurgebieden omdat debeheerders aldaar voortdurend behoefte hebben aan goedeinventarisatiegegevens, dan wel omdat de amateuronderzoeker daar hetliefst en het vaakst verblijft, omdat er zoveel natuur is. Ook biologiestuden-ten doen een groot deel van hun onderzoekservaring op in natuurgebie-den, onder meer omdat ze dan kunnen voortbouwen op bestaande gege-vensreeksen. Ruimtelijke dynamiek is echter vooral buiten natuurgebiedenaan de orde, in stadsranden en in agrarisch gebied. Daarvan zijn zeldennatuurgegevens beschikbaar omdat er qua natuur weinig te onderzoekenof te beleven valt. In veel gevallen kan de GAN in dat soort gebieden slechtsoude gegevens leveren op uurhok-basis (5 x 5 km), waarmee alleen gecon-cludeerd kan worden dat nader veldonderzoek nodig is. Om bij de Raadvan State `overeind' te blijven zijn immers inventarisatiegegevens nodigdie tegelijkertijd actueel, gedetailleerd en gebiedsdekkend zijn en volgensde geldende protocollen zijn uitgevoerd. De GAN kan dat buiten natuurge-bieden zelden of nooit leveren.Geen meerwaardeDe GAN heeft verder nauwelijks meerwaarde ten opzichte van openbare(en kostenloze) databanken, zoals Waarneming.nl . 50 procent van de ge-gevens in de NDFF is afkomstig van Waarneming.nl. Sinds 2009 draagtStichting GAN jaarlijks 150.000 euro bij in de 250.000 euro kostendeexploitatie van Waarneming.nl. De 2,5 miljoen euro die de GAN jaarlijkskost, zou daar ongetwijfeld beter zijn besteed.De gegevens op Waarneming.nl zijn reeds gevalideerd door deskundigeecologen en worden door de GAN (terecht) zonder nadere toetsing overge-nomen. Waarom zou je dan betalen voor iets dat gratis is? Ter indicatie,DE AUTEUrEric van der Aa (010-2018630 eric.vanderaa@rho.nl) is senior-ecoloogbij Rho adviseurs voor leefruimte en redactielid van Toets.TOETS041329een standaardlevering door de GAN voor alle soortgroepen in 4 kilome-terhokken kost 1140 euro exclusief btw en dan weet je alleen nog maardat nader veldonderzoek nodig is. Een ervaren ecoloog schrijft voor veelminder geld een gedegen quickscan met dezelfde conclusie op basis vanopenbare gegevens en expertise.Juridische onvoldoende hardDe GAN is niet bewezen Raad-van-State-proof, ondanks de suggestie tus-sen de regels door dat dit wel het geval is. Zo wordt op de website gesteld:"U bent beter voorbereid op het aanvragen of verlenen van een vergun-ning (..) in het kader van de Flora- en faunawet." Nu is het de vraag of deDienst Regelingen een ontheffing verleent op basis van louter GAN-gege-vens en het is nog twijfelachtiger of zo'n verleende ontheffing een juri-dische procedure overleeft.Het gebruiken van GAN-gegevens is hoe dan ook geen juridische nood-zaak. Ter indicatie, de Raad van State kent tot en met juli 2013 tien uit-spraken waarin iets gezegd wordt over de Gegevensautoriteit Natuur1. Innegen gevallen gaat het over het al dan niet gebruik maken van hetVleermuisprotocol van de GAN. Dit protocol (dat overigens zeer nuttig is)is opgesteld door landelijke vleermuisdeskundigen en de GAN heeft ereen goedkeuringsstempeltje opgezet, voor wat het waard is. Slechts ??nRvS-uitspraak gaat over de kwaliteit van ecologische gegevens. Die uit-spraak (201112940/2/R1) gaat over een ecologisch onderzoek van eenadviesbureau dat appellanten hebben voorgelegd aan de GAN. Die con-cludeerde (uiteraard) dat `sprake is van tekortschietende raadplegingvan bronnen en van het gebruik van verouderde data'. De Afdelingoordeelde echter:"Hoewel in de brief van de Gegevens Autoriteit kanttekeningen worden geplaatstbij de in het Natuuronderzoek gebruikte onderzoeksmethodes, bestaat naar hetvoorlopig oordeel van de voorzitter in hetgeen [verzoeker] en anderen hebben aan-gevoerd geen aanleiding het door BRO verrichte Natuuronderzoek onvolledig danwel ondeugdelijk te achten. Daarbij wordt van belang geacht dat BRO door mid-del van bureauonderzoek, waarbij gebruik is gemaakt van gegevens op locatieni-veau van vaatplanten en broedvogels van de provincie Limburg en van algemeneverspreidingsatlassen, en door middel van veldonderzoek naar ecotopen en sporenen verblijfplaatsen van beschermde dieren heeft onderzocht of de verbodsbepalin-rudmerzwerver1. De term Nationale Databank Flora en Fauna komt helemaal nooit voor in uitspraken van de Afdeling.TOETS041330gen van de artikelen 8 tot en met 12 van de Ffw worden overtreden en of de zorg-plicht van artikel 2 van die wet is overtreden."Oftewel, de rechter vindt helemaal niet dat gegevens van de GAN onmis-baar zijn en twijfelt kennelijk ook aan het oordeel van de GAN overecologisch onderzoek van anderen .Nog meer onzinIn de Volkskrant van 9 juli verscheen een interview met professor VanGroenendaal van de Gegevensautoriteit Natuur naar aanleiding vanhet be?indigen van de overheidssubsidie. Dit artikel stond vol fouten,maar dat kunnen we de niet-deskundige journalist nauwelijks kwa-lijk nemen. Kwalijker is de uitspraak van de directeur van de stich-ting GAN die mokt dat ze `de wens van bouwbedrijven om echt reke-ning te houden met de natuur hebben overschat. Dat past niet in hunbedrijfsproces'. Mijn inschatting is dat bouwbedrijven en hun advi-seurs best rekening willen houden met natuur maar niet willen beta-len voor informatie zonder meerwaarde. In hetzelfde artikel maaktmen zich zorgen over `het verdwijnen van het onafhankelijk toezichtop natuurgegevens'. Dat is onzin, voor 2007 was er ook betrouwbaartoezicht op natuurgegevens en wel door de Particuliere Gegevensbe-herende Organisaties (PGO's) zoals SOVON, RAVON, VZZ enzovoorts,alsmede door het team achter Waarneming.nlganTot slotHet verzamelen van natuurgegevens binnen natuurgebieden is een over-heidstaak maar het is merkwaardig dat het verzamelen van natuurgege-vens daar buiten, ten behoeve van bijvoorbeeld bouwprojecten, sinds 2006als een overheidstaak wordt beschouwd. Voor slechts een fractie van detotale projectkosten kan een initiatiefnemer immers zelf goed veldonder-zoek financieren. Dat is slechts een kwestie van goede planning. Goedveldonderzoek vooraf is in ieder geval goedkoper dan het opentrekken vaneen blik juristen wanneer het achteraf fout gaat. Goed veldonderzoek kostook minder dan het stilleggen van de bouw per dag vanwege het ontbre-ken van veldonderzoek. De meeste projectontwikkelaars en overheden we-ten dat inmiddels ook wel.Al met al is de GAN het zoveelste voorbeeld van goedbedoeld natuurbeleiddat achteraf niets meer blijkt dan geldverspilling. Dit project kan daaromworden geschaard in het rijtje van ecoducten, agrarisch natuurbeheer enwie weet wat er in de toekomst allemaal nog flopt (de PAS?). Nog nooit ech-ter was een mislukt natuurproject vooraf zo aantoonbaar kansloos als dit.Alle bovenstaande argumenten waren immers ook in 2006 al glashelder.Hoe nu verder zonder Gegevens Autoriteit Natuur? Gewoon, net als voor-heen gebruik maken van openbaar beschikbare gegevens en ecologischeexpertise. En bij twijfel tijdig goed veldonderzoek (laten) uitvoeren, wantalleen dat is altijd Raad-van-State-proof.