24 k e n m e r k e n 1 2 / 2 ; a p r i l 2 0 0 5s e m i n a r s e m i n a rTijdens een praktijkseminar op 26mei a.s. in Rotterdam kunnen tweewerelden elkaar ontmoeten: die vande milieueffectrapportage en die vande maatschappelijke kostenbaten-analyse. Wat zijn de onderwerpen vangesprek?1 Somberheid troef: kloptdat, of is het een meetfout?Een m.e.r. laat zien welke fysiekeeffecten een project heeft voor natuuren milieu. Het gaat dan vaak om de in-trinsieke waarden. De m.e.r. is offi-cieel niet meer dan `een hulpmiddelvoor de besluitvorming', en velt dusgeen absoluut oordeel.Een MKBA bepaalt de effecten vaneen project voor de hele maatschap-pij. Een MKBA kan in principe aanto-nen of een project maatschappelijkrendeert of niet. Ook dat is geenabsoluut oordeel, want intrinsiekewaarden van natuur en milieu zijn las-tig in euro's uit te drukken. Voor poli-tieke voorkeuren geldt hetzelfde.Uit menige m.e.r. komt geen vrolijkeboodschap naar voren. Hooguit blijkt`dat het met de schade aan natuur enmilieu wel meevalt'. Je zou verwach-ten dat een MKBA doorgaans eenpositievere uitkomst heeft. Maar datgaat in elk geval bij infrastructuur-projecten niet op: juist de MKBA'slaten daarbij tegenwoordig steedsvaker negatieve netto-resultatenzien. In de beginperiode van MKBAlag dat nog anders. Het is er klaarblij-kelijk niet eenvoudiger op gewordenom baten van infrastructuur goed inbeeld te brengen. Het is natuurlijkmogelijk dat die baten nu eenmaalniet erg groot zijn. Maar het kan ookzo zijn dat de methoden en technie-ken om juist de baten scherp te stel-len, eigenlijk nog maar in de kinder-schoenen staan. Wellicht zijn wezowel in m.e.r. als in MKBA voorals-nog vooral goed in het voorspellenvan negatieve effecten.2 Voor wie doen we het ei-genlijk?Kunnen bestuurders uit de voeten metm.e.r. en MKBA? Kijken we naar be-stuurlijk Nederland, dan is ??n dingduidelijk: een gemiddeld MER is veelte dik en de doorsnee MKBA veel tecomplex. En de uitkomst, daar valt nietaltijd wat mee te doen. Alleen meteffectverzachtende maatregelen enforse maatschappelijke baten kun jescoren. De politiek is wellicht hetmeest gebaat bij ??n integraal effec-tenoverzicht, waarin er wat af tewegen valt.Je zou ook kunnen zeggen dat beideinstrumenten er vooral voor de bur-gers zijn. Met name de MKBA stelt infeite de welvaart van burgers cen-traal. Maar als het echt om de burgerste doen zou zijn, is het op z'n minstopvallend dat juist de MKBA geen in-spraak en open planproces kent. Dem.e.r. heeft dat weer wel.Wat de zaak hoe dan ook voor zowelburgers als bestuurders lastig maakt,is dat m.e.r. en MKBA nogal eens te-genstrijdige informatie verstrekken.Dat vraagt in ieder geval om verbete-ring.3 Een blik op de toekomst:hoe nu verder?De m.e.r. bestaat al vrij lang, maargaat de komende tijd flink op deschop. De MKBA is relatief nieuw. Wehebben momenteel ruim vier jaarervaring met het naast elkaar bestaanvan m.e.r. en MKBA. Hoe ziet de prak-tijk eruit in bijvoorbeeld 2010?Er zijn meerdere scenario's denkbaar.Gaan we door met langs elkaar heenwerken of is het afstemmen vanm.e.r. en MKBA dan `standard prac-tice'? Of ziet de wereld er nog andersuit en zijn beide instrumenten samengeheel naar de achtergrond ver-dwenen? Feit is dat m.e.r. voorlopigbij wet verplicht blijft. MKBA is welis-waar niet wettelijk verplicht, maargeeft invulling aan de VBTB (=vanbeleidsbegroting tot beleidsverant-woording) en is daarom toch nietmeer weg te denken. Met beide gaanwe dus voorlopig verder. Aan de deel-nemers van het seminar de vraag hoezij die toekomst voor zich zien. vSeminar `M.e.r. ontmoet MKBA'Meer informatie &inschrijvingenpraktijkseminarTijdens het praktijkseminar`M.e.r. ontmoet MKBA' op 26 meiin Rotterdam, komen vakgenotenuit de m.e.r.- en MKBA-wereldmet elkaar in contact. Het pro-gramma bestaat uit lezingen eninteractieve discussie met kop-stukken uit beide werelden.Het seminar wordt georganiseerddoor uitgeverij ?neas, in samen-werking met Witteveen+Bos enkenMERken. Meer informatie overprogramma en inschrijving vindtu op www.aeneas.nl.