Tot mijn verbazing blijken de gemodelleerde waarden voor 2015 aanzienlijk hoger te liggen dan die voor 2013. Een snelle quickscan in stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden verspreid over Nederland leert dat overal de depositie 100 tot 200 mol/ha/jaar is gestegen. De duinenbijtelling was in 2013 al verwerkt in de modellen, dus dat kan de stijging niet verklaren. Of is het grote toezicht- en naleeftekort bij luchtwassers binnen de intensieve veehouderij (waarover CDA-staatsecretaris Atsma in 2010 al sprak) eindelijk in de modellen verwerkt? De Inspectie Leefomgeving en Transport constateerde in 2012 immers opnieuw dat bijna driekwart van de luchtwassers tekortkomingen vertoont. Na aanscherping van het toezicht is de fraude teruggebracht tot 15 procent in 2014. Het PBL-rapport Landbouw en voedsel, Balans van de Leefomgeving 2014 – deel 4 uit september 2014 geeft nog meer emissierelevante cijfers: zo werd in 2008 door de toenmalige Inspectiedienst (AID) vastgesteld dat regels voor emissiearme mestaanwending op 11 procent van het grasland en 4 procent van het bouwland niet werden nageleefd. De belangenorganisatie van de mesttransporteurs en -verwerkers, CUMELA, meldde in 2014 dat 30 tot 40 procent van het totale mestvolume in Zuidoost-Nederland illegaal wordt verhandeld. Dit zou betekenen dat er in Zuid-Nederland op aanzienlijke schaal boven de wettelijke gebruiksnorm wordt bemest.
Het aanscherpen van de handhaving in de veehouderij lijkt me daarom een zeer dringende en effectieve PAS-maatregel, ook in het belang van de sector zelf. In het Monitoringsplan PAS (ministerie van EZ, 2013) komt het woord ‘handhaving’ echter slechts zes keer voor, in de volgende zinnen:
Maak nu zelf een zin met de woorden ‘wens’, ‘vader’ en ‘gedachte’…
Dalende achtergronddeposities? Ik geloof er niet in.
Senior ecoloog Rho Adviseurs
Reacties