Uitgangspunt van de zogeheten Programmatische Aanpak Stikstof is dat de hoeveelheid stikstof die op natuurgebieden neerslaat, omlaag gaat. Bij de programmatische aanpak wordt in beeld gebracht wat Rijk, provincies, gebieden en verschillende sectoren ( landbouw, verkeer en industrie) bijdragen aan de vermindering van de stikstofdepositie. Tevens worden de maatregelen voor verbetering van de bijzondere natuur in de gebieden in kaart gebracht. Op basis van alle maatregelen kan worden bepaald hoeveel ruimte er is voor duurzame economische ontwikkeling.

Stikstof is het grootste probleem bij de uitvoering van Natura-2000. In 50 van de 162 Natura 2000-gebieden in Nederland moet de stikstofbelasting fors omlaag om de natuurdoelen van Natura-2000 te halen. In Nederland wordt het stikstofprobleem zwaarder gevoeld dan in omringende landen. Dit komt door de specifieke omstandigheden in het dichtbevolkte Nederland, waarin kwetsbare natuur en veehouderijen dicht bij elkaar liggen.

De inzet van het kabinet is de achteruitgang van de biodiversiteit een halt toeroepen zonder duurzaam economische dynamiek in gevaar te brengen. Met de aanpak wordt de impasse bij de vergunningverlening voor economische activiteiten bij Natura 2000-gebieden doorbroken. De aanpak, die het resultaat is van een brede consultatie van bestuurlijke en maatschappelijke organisaties, sluit goed aan op de werkwijze die is ingezet met de Crisis- en Herstelwet.

In de hoofdlijnennotitie geeft het kabinet aan dat een goede ecologische onderbouwing essentieel is voor de houdbaarheid van de beheerplannen voor de gebieden en de vergunningverlening. Een andere onderdeel van het programma is een juridische borging van de maatregelen die nodig zijn voor een daling van de stikstofdepositie.

Het streven is nog voor de zomer een akkoord te sluiten met alle betrokken partijen over de stikstofaanpak, waarna een voorlopig programma naar de Tweede Kamer wordt gestuurd. De inzet is nog voor het einde van dit jaar een akkoord te hebben over het definitieve programma.