Dat blijkt uit promotieonderzoek van Medisch Milieukundige Loes Geelen van de Radboud Universiteit in Nijmegen. Sommige milieunormen zijn helder en strikt. Zo mag een kankerverwekkende stof uit een fabrieksschoorsteen niet meer dan één op de miljoen kankergevallen per jaar veroorzaken. Dat ligt anders bij minder duidelijke bronnen van milieuvervuiling, zoals bijvoorbeeld fijnstof dat zowel door de natuur, het verkeer en de industrie veroorzaakt wordt. Hierbij zijn de milieunormen van een heel andere orde. “De norm voor fijnstof heeft meer met economische, politieke en technische haalbaarheid te maken dan met gezondheid. Het is een compromis”, legt Geelen in haar onderzoek uit.

Luchtvervuiling kan vertaald worden naar verloren levensjaren, DALY’s in vaktermen. Dat maakt het mogelijk om de effecten van individuele stoffen op te tellen. Veel vervuilende stoffen blijven per stuk onder de norm, maar zijn ze samen niet gevaarlijk? “Het is belangrijk om je te realiseren dat milieunormen ambtelijk getallen zijn”, zegt Geelens promotor Ad Ragas, milieukundige aan de Radboud Universiteit Nijmegen en hoogleraar aan de Open Universiteit. “Het wordt veel makkelijker om de gevaren van milieuvervuiling te beoordelen als het niet over normen gaat maar over het verlies aan gezonde levensjaren. Ik was zelf eigenlijk verrast over hoe inzichtelijk het dan wordt. Dit maakt het nemen van beslissingen over welke maatregelen nodig zijn veel makkelijker dan als je alleen naar normen kijkt. We kunnen het geld maar een keer uitgeven.”