In theorie zijn er nog meer kosten: de prijs die de grootste energieverbruikers betalen voor de Europese CO2-emissierechten (ETS) is vorige week gestegen tot een nieuw record  van 27 euro per ton CO2. Uitgaande van 30 ton CO2/ha/jr zou elke boer in het veenweidegebied dus zo’n €800 per jaar per hectare moeten betalen om te mogen produceren. Samen met de hiervoor genoemde materiele schade hebben we het inmiddels over €1500 - €1700 /ha/jr. Die huidige €27 per ton CO2 wordt overigens te gering geacht om de klimaatdoelen te halen. Een groep economen en bankiers pleitte daarom onlangs voor de prijs van €50 per ton. De Nederlandsche Bank concludeerde vervolgens dat een belasting op CO2-uitstoot van €50 per ton geen ernstige gevolgen heeft voor de concurrentiepositie van Nederland. Dan hebben we het dus over €2200 tot €2400 /ha/jr die een agrariër op veengrond moet betalen om goedkope zuivel voor China te mogen produceren

Nu heb ik niet de illusie dat we de regels ooit zo consequent zullen gaan toepassen binnen de agrarische sector. Dat hebben we immers nooit gedaan en dat zal zo blijven zolang CDA, VVD en FD dit land besturen en Yvon Jaspers bij het grote publiek het beeld bepaalt van de Nederlandse landbouw. Die materiële schade van veenoxidatie moeten we dus als burgers blijven betalen en de veehouderij zal net als de luchtvaart een uitzonderingspositie behouden als het gaat om het betalen van de veroorzaakte milieuschade. Triest, maar het is niet anders.

Maar als we van dit alles nu eens een nieuw agrarisch verdienmodel maken? Indien we de boer nu eens gaan betalen voor het vermijden van veenoxidatie door zijn land te vernatten? In plaats van dat we onze vliegreis afkopen met een paar tientjes voor een vaag herbebossingsproject in Afrika kunnen we die geldstroom ook benutten om veengrond in eigen land te gaan vernatten. Die €1500 - €1700 /ha/jr is daarbij ongetwijfeld zeer aantrekkelijk voor veel agrariërs. In Friesland heeft men al enige ervaring opgedaan met dit Valuta voor veen-concept, dat we kunnen uitrollen naar andere delen van Nederland. Uiteraard zal de nattere veengrond gepaard moeten gaan met een forse extensivering van de melkproductie (goed voor de weidevogels) en inkrimping van de veestapel. En aangezien er nabij de meeste veenweidepolders wel één of meerdere stikstofgevoelig Natura 2000-gebieden liggen lossen we met die extensivering ook een flink deel van het stikstofprobleem op. Ook het behalen van de KRW-doelen wordt eenvoudiger; veenoxidatie leidt immers tot het vrijkomen van de in het veen opgeslagen voedingstoffen als nitraat en fosfaat, met grote negatieve gevolgen voor de oppervlaktewaterkwaliteit.

Vanuit de agrarische sector wordt overigens geroepen om het probleem van veenoxidatie op te lossen door middel van onderwaterdrainage. De kosten van onderwaterdrainage zijn echter hoog (gemiddeld 200 tot 300 euro per hectare per jaar aan kapitaals- en onderhoudskosten) voor slechts een halvering van de CO2-emissies. Bovendien is minder dan de helft van de veengebieden geschikt voor deze techniek. Daarnaast zijn er grote onzekerheden over de effectiviteit ervan. Het internationale veengenootschap, een consortium van 1500 wetenschappers uit meer dan 40 landen, heeft recent zelfs expliciet een verklaring uitgebracht waarin gesteld wordt dat niet bewezen is dat onderwaterdrainage werkt.

Het thema klimaat zal ook een steeds grotere rol krijgen in MER-ren voor plannen en projecten. Vooral voor planMER-ren voor Omgevingsvisies en -plannen in veenweidegebieden is het bovenstaande uiterst relevante materie.  Aan ons MER-deskundigen de taak om dit alles helder in beeld te brengen. En vervolgens  hebben we alleen nog maar daadkrachtige bestuurders nodig….!