Kijkend naar weidevogelbeheer (want daar zal het toch vooral over gaan) leert een snelle rekensom dat de deelnemende agrariërs in 2016 maar liefst € 682,- per jaar krijgen om iets later in het broedseizoen te maaien (eigenlijk dus gewoon de Flora- en faunawet te respecteren). Of de gespaarde nesten uiteindelijk ook volwassen weidevogels opleveren is nog maar zeer de vraag; ervaringen uit het verleden stemmen wat dat betreft uiterst pessimistisch. Op de eenvormige, verdroogde en platgemaaide grasmat is er buiten het polletje gras waar het nest zich bevindt, immers nauwelijks iets eten voor de weidevogelkuikens.

Nieuw is de collectieve aanpak van het agrarisch natuurbeheer. Door de samenwerking tussen boeren in een collectief komen er grotere aaneengesloten beheergebieden, waardoor men meer winst denkt te behalen voor de biodiversiteit. Dat is dan de zoveelste nieuwigheid om het al veertig jaar falende concept van agrarisch natuurbeheer in leven te houden; het is immers een flinke zak geld die je niet zomaar laat glippen.

€ 682,- per ha per jaar is een hoop geld voor een onzeker en waarschijnlijk opnieuw teleurstellend resultaat (de predatoren zullen wel weer de schuld krijgen). Wanneer men de Standaardkostprijs directe werkzaamheden Terreinbeheer voor gezamenlijke TBO’s raadpleegt, dan zien we dat Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten et cetera een hectare vochtig weidevogelgrasland in 2015 voor € 663,- per ha per jaar beheerden. Dat is dus iets goedkoper en vooral een vele malen hoger natuurresultaat dan wat de agrariërs presteren; precies de efficiency en effectiviteit waar het IPO naar streeft. Van die 43,1 miljoen euro kunnen we natuurlijk ook jaarlijks zo’n 600 ha landbouwgrond verwerven en dan houd je nog geld over om het in te richten en over te dragen aan TBO’s. Vooral rondom stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden scheelt dat veel ammoniakemissie door het achterwege blijven van bemesting. Komt er misschien toch nog iets terecht van die voorspelde depositiedaling.

Over ongeveer tien jaar gaan we ook dit mislukte instrument evalueren en verzinnen we weer wat nieuws om jaarlijks grote bedragen te verspillen aan agrarisch natuurbeheer. De grutto is dan inmiddels verdwenen uit agrarisch gebied, maar misschien kunnen we het uitsterven van de kievit daarmee dan iets vertragen.

Senior ecoloog Rho Adviseurs